skip to main content

Pori'r archifau

XD/68

PAPURAU CWMNI THEATR CYMRU (WELSH THEATRE COMPANY)PAPERS

Y mae’r dogfennau a restrir yn y gyfrol hon i’w cadw o lygaid y cyhoedd am gyfnod o 30 mlynedd o’r adeg y cawsant eu hysgrifennu, heblaw am sgriptiau, albymau o luniau, toriadau papur newydd, taflenni a ffotograffau sydd i’w gweld heb gyfyngiad. Bydd yr adneuwyr yn fodlon ystyried ceisiadau oddi wrth rai sydd yn gwneud gwaith ymchwil sylweddol i weld dogfennau sydd ar gau; rhaid sicrhau caniatad ysgrifenedig, ac yn y lle cyntaf, dylid cysylltu a’r Archifydd Rhanbarthol yng Nghaernarfon, a fydd yn anfon ceisiadau ymlaen at yr adneuwyr.
The documents listed in this volume are closed to public inspection for a period of 30 years from creation, apart from scripts, picture albums, newspaper cuttings, leaflets and photographs which are available without restriction. The depositors are willing to consider applications from serious researchers to inspect closed material; written permission must be obtained, and in the first place enquiries should be made to the Caernarfon Area Archivist who will pass applications on to the depositors.
In 1962 sefydlwyd The Welsh Theatre Company yng Nghaerdydd dan nawddogaeth Cyngor y Celfyddydau a gyda Warren Jenkins yn gyfarwyddwr. Er mai Saesneg oedd iaith y mwyafrif o’r cynhyrchiadau roedd Wilbert Lloyd Roberts, pennaeth Drama y B.B.C. yng Nghaerdydd, yn cyfarwyddo dramau ad ran Gymraeg y cwmni ac yn 1965 ffurfiwyd cnewyllyn o actorion Cymraeg oedd dan gytundeb i’r cwmni a’r B.B.C. Yna yn 1968 gadawodd W.L.R. ei swydd yn y B.B.C i fod yn gyfarwyddwr amser llawn yr adran Gymraeg a adnabyddwyd bellach fel Cwmni Theatr Cymru. O hyn ymlaen lleolwyd C.Th.C. ym Mangor ac roedd yn ymwahanu fwyfwy oddi wrth y W.Th.C. yng Nghaerdydd. Cwmni Teithiol ydoedd C.Th.C. oedd yn credu mewn mynd a’r cynhyrchiadau at y gynulleidfa i nifer o ganolfannau lleol bychain, ac yr oedd yn fwy llwyddianus na’r W.Th.C. a ymunodd & Chwmni Operau Cenedlaethol Cymru yn 1972 dan y teitl Welsh Drama Company, cyn dod i ben yn gyfangwbwl yn 1978. Roedd C.Th.C. yn y cyfamser wedi sefydlu Adran Antur o fewn y cwmni a gynhwysai griw bach o actorion ifanc oedd am wneud gwaith mwy arbrofol.
Symudodd y C.Th.C. i Theatr Gwynedd a agorwyd yn swyddogol yn 1975 a chan fod gweinyddiaeth y cwmni a1r theatr yn cydredeg yn glos mae nif er o archifau’r theatr i’w cael ymhlith archifau’r cwmni. Roedd y cwmni wedi ffurfio Cymdeithas Theatr Cymru yn niwedd y chwedegau i hyrwyddo gwaith y cwmni a lledaenu gwybodaeth trwy gynrychiolwyr lleol a phwyllgorau bro, a r Gymdei thas hefyd oedd yn gyf rifol am gyhoeddi Llwyfan a ymddangos odd gyntaf yn 1968.Daeth Cwmni Theatr Cymru i ben yn 1982 oherwydd trafferthion ariannol.
The Welsh Theatre Company was established in Cardiff in 1962 by The Welsh Arts Council under the directorship of Warren Jenkins. Although the majority of their productions were in English, Wilbert Lloyd Roberts, who was at that time the head of the Drama department at the B.B.C. in Cardiff, had been directing Welsh language productions and a small group of Welsh actors had been employed by the company under a joint contract with the B.B.C. for this purpose. Then in 1968 W.L.R. left the B.B.C. to become the full-time director of the Welsh language section of the company known thereafter as Cwmni Theatr Cymru, which was based in Bangor and which gradually gained more and more independence from the English language section still based at Cardiff.
C.Th.C. was a touring company which believed in taking their productions out to the audience to many small, local venues and it was rather more successful than it’s English Language counterpart which was incorporated into the Welsh National Opera Company in 1972, and was henceforth known as the Drama Company, before being finally disbanded in 1978. In the meantime C.Th.C had formed `Adran Antur’ which was a group of young actors who wanted to produce work of a more experimental nature. C.Th.C then moved into Theatr Gwynedd which was officially opened in 1975, and as the management of the theatre and the management of the company were closely connected, papers relating to the management of the theatre are to be found in this collection.
At the end of the sixties C.Th.C had founded Cymdeithas Theatr Cymru (The Welsh Theatre Society) to promote Welsh Theatre and circulate information through a network of local representatives and area committees. Cwmni Theatr Cymru folded in 1982 because of financial troubles.

Teitl EitemDisgrifiadDyddiad Archif
XD/68/1/1-35 Scriptiau / Scripts   
XD/68/2/1-388 Ffeiliau / Files   
XD/68/3/1-12 Adroddiadau Taith / Tour Reports   
XD/68/4 Llyfrau Balans / Account Books   
XD/68/5/1-4 Adroddiadau / Reports   
XD/68/6/1-16 Amrywiol / Miscellaneous   
XD/68/7/1-74 Cyfrolau o Luniau
Photographs

Mae rhain yn cynnwys ffotograffau, rhaglenni a phosteri yn ogystal a thoriadau papur newydd mewn un neu ddwy ohonynt.

These mainly contain...
  rhagor
 
XD/68/8/1-31 Toriadau Papur Newydd / Newspaper cuttings   

Iaith Tudalen

Yn unol ag arfer arferol archifdai yng Nghymru, cyflwynir manylion pob dogfen yn iaith y ddogfen honno. Lle mae'r manylion yn ymddangos yn Gymraeg, Cymraeg yw iaith y ddogfen; ac os yn Saesneg y dangosir y manylion, Saesneg yw iaith y ddogfen honno.